Charakterystyka chorób zawodowych narządu głosowego nauczycieli

Sylwia Prusakiewicz-Kucharska

Guzki głosowe twarde

Guzki fałdu głosowego potocznie nazywamy guzkami krzykaczy, guzkami śpiewaczymi. Są to małe, okrągłe twory (zgrubienia fałdów głosowych). wielkości główki szpilki (osiągają do 2-3 mm średnicy), zlokalizowane na granicy 1/3 przedniej i środkowej wolnego brzegu fałdu. Guzek może być pojedynczy, ale zwykle występuje drugi, położony symetrycznie.
W pierwszym stadium rozwoju są to guzki miękkie, które nieleczone ulegają stwardnieniu i przechodzą w guzki twarde.
Ustępują jednak pod wpływem zachowania milczenia przez kilka dni, leczenia foniatrycznego oraz dzięki poprawie techniki posługiwania się głosem.
Guzki twarde to zbite twory, barwy białawej, jaśniejszej niż błona śluzowa fałdów. Ich powstanie oprócz guzków miękkich poprzedzać mogą zwiastuny w postaci nitki śluzu rozpościerającej się między fałdami głosowymi w miejscu typowym dla guzków głosowych.
Powstają często u nauczycieli, przede wszystkim dotyczą kobiet i związane są z emisją wyższych dźwięków. Pojawienie się guzków głosowych zależy także od osobniczej zdolności rogowacenia po urazie wysiłkowym nabłonka pokrywającego fałdy głosowe.
Guzki głosowe wpływają na wibracje fałdów głosowych; utrudniają ich zwarcie podczas fonacji.

Objawy:

  • chuchające nastawienie głosu, szmer (głos jest pomieszany ze szmerem powietrza, które nie zostało zamienione na falę drgającą);
  • głos jest ochrypły, chrypka nasila się pod dłuższym mówieniu i ma tendencję do nawrotów;
  • trudności w utrzymaniu wysokości tonu i oddychaniu - głos drży, intonacja jest nieczysta;
  • skrócenie czasu fonacji,
  • dwugłos,
  • uczucie zalegania wydzieliny, zawadzania w krtani,
  • bezgłos.

Przyczyny powstawania guzków głosowych.

Do powstania guzków głosowych przyczyniają się:

  • nieprawidłowa emisja głosu: mówienie zbyt wysoko, mówienie zbyt głośno, mówienie wysiłkowe, mówienie w nieodpowiednim środowisku
  • brak higieny głosowej np. zbyt małe nawodnienie fałdów głosowych, brak odpoczynku głosowego
  • wysiłek głosowy, krzyk, przeciążenie głosu;
  • stres,
  • napięcie , głównie mięśni szyi i krtani towarzyszące fonacji (mówieniu, śpiewaniu)
  • stany chorobowe krtani: ostre i przewlekłe zapalenie krtani
  • hipotonia mięśniowa i niewydolność narządu głosowego
  • zmiany hormonalne

Leczenie

Leczenie guzków głosowych jest długotrwałe i często dochodzi do nawrotów choroby- zwłaszcza przy stosowaniu złej techniki głosowej i dalszym przeciążaniu głosu.
Leczy się je zachowawczo- wówczas stosuje się odpoczynek głosowy i rehabilitację głosu (ćwiczenia emisyjne, ćwiczenia oparcia oddechowego), zabiegi fizykalne oraz farmakologię. Zalecane są: elektryzacja, masaż wibracyjny krtani, inhalacje.Należy ograniczyć mówienie i wyeliminować wszelkie czynniki drażniące krtań, przede wszystkim zaniechać palenia tytoniu i picia alkoholu.
W niektórych przypadkach konieczna jest interwencja chirurgiczna i usunięcie guzków- jednak zawsze jest to usuwanie jedynie objawów choroby, a nie eliminowanie jej przyczyn.
Wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych
(patologia nabłonka fałdów głosowych)

Zmiany przerostowe nabłonka błony śluzowej mają różną etiologią i nasilenie. Mogą występować pierwotnie towarzysząc zaburzeniom głosu lub wtórnie jako skutek nieprawidłowej emisji głosu.

Przyczyny zmian przerostowych:

  • wysiłek głosowy,szczególnie podczas stanów zapalnych krtani
  • palenie papierosów,
  • nadużywanie alkoholu,
  • alergie,
  • zaburzenia hormonalne,
  • schorzenia ogólne takie jakie cukrzyca, awitamionozy, sideropenia;
  • czynniki fizyczne i chemiczne.

Objawy:

U nauczycieli najczęściej występuje fałd pogrubiony, z obrzękiem podnabłonkowym, ze zwyrodnieniem polipowatym brzegu fałdu głosowego oraz przerostem polipowatym na powierzchni. Wzrost masy fałdu głosowego zaburza prawidłową czynność fonacyjną. Głos jest ochrypły, ma obniżoną częstotliwość podstawową, występuje zawężenie skali głosu w mowie, czas fonacji jest skrócony, może wystąpić bezgłos.

Leczenie

Jeśli zmiany nie powodują trudności w oddychaniu zaleca się inhalacje, jonoforezy i oszczędzanie głosu.
Zmiany mogą powracać przy nieprzestrzeganiu zasad higieny głosu.

Niedowład mięśni przywodzących i napinających fałdy głosowe z niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią
(patologia mięśni głosowych)

Niewydolność głośni jest stanem patologicznym, w którym fałdy głosowe nie zwierają się na całej długości. Niepełne zwarcie fałdów podczas fonacji powoduje, że przez szczelinę przedostaje się powietrze, które nie zostało zmienione na falę akustyczną (przy całkowitym zwiotczeniu mięśni napinających więzadłach głosowe dochodzi do bezgłosu, czyli afonii).
Stan ten powoduje pogorszenie wydolności i jakości głosu. Są one spowodowane zmianami, jakie zaszły w mięśniach głosowych pod wpływem wysiłku głosowego.

Objawy:

  • szybkie wyczerpywanie się możliwości głosowych (powoduje niezdolności do wykonywania zawodu),
  • chrypka o stałym charakterze, która nasila się po wysiłku głosowym,
  • bezdźwięczność, okresowy bezgłos;
  • uczucie napięcia i ból mięśni w okolicy krtani.

Przyczyny:

  • przeciążenie aparatu nerwowo- mięśniowego krtani ( wynikające np. z nieprawidłowej emisji głosu, wysiłku głosowego podczas stanów zapalnych krtani lub infekcji dróg oddechowych);
  • urazy mechaniczne krtani, operacje tarczycy, przedłużona intubacja, operacje guzów szyi, dużych naczyń, serca, płuc, przełyku,
  • nowotworów śródpiersia, prowadzących do porażenia nerwów krtaniowych;
    stany zapalne.

Leczenie

Niewydolność głośni podlega rehabilitacji głosowej. Ważny jest odpoczynek głosowy trwający kilka dni i zmiana sposobu fonacji. Stosuje się również zabiegi fizykalne, takie jak: jonoforeza, galwanizacje, inhalacje, elektrostymulacje.

Warsztaty i szkolenia dla nauczycieli

Podstawy dla pracujących głosem w szkole

Głos to podstawowe narzędzie pracy nauczyciela. Zawód to niełatwy, a intensywne mówienie, przez wiele lat, bez odpowiedniego przygotowania lub treningu, może zakończyć się zniszczeniem a nawet utratą głosu. Możesz temu zapobiec poprzez opanowanie zasad prawidłowej emisji głosu. Nigdy nie jest za późno, by zadbać o głos, pożegnać problemy z głosem i zapobiec jego schorzeniom...

Szczegóły
  • 1 lub 2 dni
  • Grupa do 10 osób